Tháng 7/ 2023, bạn của tôi đã giới thiệu 1 bệnh nhân nam hơn 70 tuổi là ông Trương đến khám. Con rể của ông đã đưa cho tôi đầy đủ các kiểm tra xét nghiệm cũng như hình ảnh chụp chiếu của ông tại bệnh viện địa phượng. “Chẩn đoán lâm sàng là ung thư phổi giai đoạn muộn, phía trên phổi phải có khối u lớn di căn rất nhiều nhóm hạch, tràn dịch màng phổi, tiên lượng kém.” Sau khi xem xét chi tiết bệnh án tôi cũng đã trao đổi cùng con rể của bệnh nhân “Bệnh viện chúng tôi có chung nhận định với bệnh viện địa phương”con rể bệnh nhân cũng đã có chuẩn bị sẵn tâm lý “bệnh viện địa phương chẩn đoán thời gian của ông có thể chỉ còn lại nửa năm, nhưng tôi biết đội ngũ của bác rất ưu tú và đã điều trị rất hiệu quả cho mẹ bạn học của tôi, vì vậy tôi rất hy vọng bác có thể giúp bệnh nhân kéo dài sự sống”

Tiến sỹ Hồ Hoa Lợi của khoa ngoại lồng ngực cho biết: Lúc vừa gặp ông Trương tôi đã nhận định ông là một người rất có cá tính, không hề chải chuốt và để râu rất rậm. Đôi mắt của ông Trương ánh lên tia xảo quyệt: “đã 70 năm tôi chưa hề phải nằm viện, lần này tôi cũng không có gì là quá khó chịu, sao lại phải nằm viện? Rốt cuộc là bệnh gì?”. Lúc tôi thông báo ông phải lấy mẫu bằng kim (chọc kim), thì ông lập tức hỏi chi tiết lấy chọc kim là gì, đầu kim bao lớn, thời gian đợi bao lâu, có cần tiêm thuốc tê không....ông Trương còn nói thêm “Tôi nói cho bác biết, con người tôi không sợ chết, chỉ sợ đau”. Tôi lập tức nhận thức được rằng người nhà của ông đã không cho ông biết tình trạng bệnh của ông. Theo nhiều năm kinh nghiệm hành y của tôi, trường hợp như thế này làm công tác tư tưởng là cực kỳ khó và dễ dàng gây ra tâm lý phản nghịch ở bệnh nhân.

Chọc kim ít nhiều sẽ gây ra cảm giác đau, tôi lại là người trung thực, nên bình thường tôi đều nói thật với bệnh nhân, nhưng khối u của ông Trương rất lớn và nằm sát với thành lồng ngực nên chỉ cần gây mê là đủ, động tác nhẹ nhàng thì cảm giác đau sẽ không quá rõ ràng. “như thế này đi, tôi bảo đảm với bác quá trình chọc kim sẽ không đau” Bình thường tôi cũng không bao giờ bảo đảm với bệnh nhân, nhưng để cho quá trình điều trị cho ông Trương được diễn ra thuận lợi nên tôi cũng đã đưa ra lời hứa có chủ đích với ông. Ông Trương do dự, nhìn tôi bằng ánh mắt không tin tưởng, sau đó lại cho biết ông cần phải suy nghĩ thêm.

Tôi đã kéo con rể của ông qua 1 bên, phân tích cho con rể ông biết sự cần thiết và tính khả thi của việc sinh thiết bằng kim, sau đó tôi yêu cầu anh con rể và gia đình cùng làm công tác tư tưởng cho ông Trương, cuối cùng dưới sự đồng lòng thuyết phục của cả gia đình thì ông Trương cũng đồng ý.

Trong quá trình sinh thiết, tôi cũng đã chọn xong vị trí chọc kim và tiêm thuốc mê, tôi phối hợp với đồng nghiệp 1 người phụ trách thao tác, 1 người nói chuyện cùng ông Trương nhằm chuyển sự chú ý của ông, toàn quá trình diễn ra rất thuận lợi thao tác liền mạch lưu loát, ông Trương không có bất kỳ một cảm giác khó chịu nào. Sau đó, tôi đẩy xe lăn đưa ông Trương về phòng bệnh, ông Trương thì thầm bên tai tôi: “Tôi tin lời bác rồi, bác bảo không đau thì quả thật không hề đau, Bác là tiến sỹ y khoa, là chủ nhiệm mà lại tự tay đẩy xe lăn cho bệnh nhân. Tôi tin bác, mệnh già này đành nhờ bác”. Tôi thầm nghĩ , sự quan tâm của bệnh nhân và bác sỹ quả thật không giống nhau, hầu hết các bác sỹ quan tâm là hiệu quả điều trị lâu dài của bệnh nhân như thế nào, mà bệnh nhân quan tâm có đau hay không, có khó chịu hay không.... để nâng cao sự hài lòng của bệnh nhân thì Chúng ta cần chú ý hơn đến trải nghiệm của bệnh nhân đồng thời vẫn đảm bảo chất lượng chăm sóc y tế.

Sau khi lấy được sự tin tưởng của ông Trương thì mọi việc tiến hành thuận lợi hơn nhiều, kết quả sinh thiết là ung thư biểu mô tuyến biệt hóa kém, xét nghiệm gen thì không phù hợp điều trị thuốc đích, PD-L1 dương tính nên chúng tôi quyết định tiến hành phác đồ hóa trị + miễn dịch sinh học. Lần đầu điều trị, tất cả chúng tôi đều rất căng thẳng vì trước đây sức khỏe của ông Trương đều không tốt, tuy hình thể 1m8 nhưng do ăn uống kém kéo dài hơn nửa năm nên ông đã sụt 10kg. Kích thước khối u lại lớn, gần 12cm gây chèn ép phổi phải khiến cho ông sẽ khó thở mỗi khi di chuyển và không đủ sức chịu đựng khi tập luyện, có thể nhận định bệnh nhân ăn uống kém và không thể vận động. Định kiến chống lại hóa trị liệu dựa trên quan niệm truyền thống nên người nhà sợ hóa chất sẽ lấy mạng của ông. Tôi phải chịu áp lực rất lớn vì bệnh nhân do bạn bè giới thiệu

Suốt quá trình điều trị tôi cũng đã suy nghĩ rất nhiều cách để vừa có thể giảm thiểu tác dụng phụ của hóa chất vừa có thể đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho bệnh nhân, mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng kết quả lại tương đối suôn sẻ.

Trong quá trình trò chuyện với ông Trương, trước khi bị bệnh ông thường hay uống rượu và còn cất dấu 1 ít rượu lâu năm,ông còn nói sau này có cơ hội thì sẽ “cùng nhau ngiên cứu (rượu)”. Tôi lập tức khuyên ông và phổ cập kiến thức khoa học kịp thời. Trong suốt quá trình điều trị, phản ứng phụ rõ ràng nhất là sẩn da, ngứa, tăng sắc tố. Sau 6 liệu trình hóa trị, ông đã xạm hơn và nổi nhiều vết mẩn đỏ ở tay chân kèm theo ngứa. Nhưng ông lại rất lạc quan và còn nói đùa “từ khi bị nổi mẩn ở tay chân thì da liên tục bị tróc vảy, làn da giống như da em bé”

Do đã cùng người nhà của ông Trương thống nhất giấu bớt phần bệnh tình của ông nên ông cũng chỉ biết bản thân bị ung thư phổi, chứ không biết bệnh đã ở giai đoạn cuối do đó tinh thần của ông vẫn rất lạc quan. 6 chu kỳ hóa chất kết hợp với liệu pháp miễn dịch sinh học đã hoàn thành thuận lợi, các tác dụng phụ cũng đã được khống chế, lần kiểm tra gần nhất cho thấy khối u ở phổi chỉ còn lại 2cm, đã thu nhỏ rất nhiều so với khối u 12cm lúc trước, cân nặng cũng đã tăng 10kg, trạng thái tinh thần rất tốt, ăn uống ngủ nghỉ gần đây đã giống như người bình thường, ông Trương rất vui. Sau khoảng nửa năm điều trị thì việc điều trị đã đạt được những thành công bước đầu.

Hình ảnh trước và sau điều trị

Trước mấy ngày xuất viện, ông Trương đã trịnh trọng đến phòng làm việc của tôi, ông Trương nói rằng nửa năm nay đã tiếp xúc với chúng tôi rất thân thiết đặc biệt là hộ lý khoa, đã rất tận chức thời thời khắc khắc đều thúc giục ông ăn ngon ngủ tốt, mỗi ngày đều gọi ông rất thân thương khiến ông cảm thấy rất ấm áp, mỗi cử chỉ dù nhỏ trong cuộc sống hàng ngày ông đều ghi nhớ và làm cho ông rất cảm động, giờ ông phải xuất viện rồi nên có chút không nỡ.

Ngày ông Trương xuất viện thì tôi đến phòng để kiểm tra sức khỏe cho ông, vừa mở cửa thì đã rất bất ngờ trước một màn ấm áp khiến tôi suýt rơi lệ. Ông Trương đã dọn giường bệnh rất sạch sẽ, trên tấm drap giường màu trắng có đặt ngay ngắn 15 chiếc trâm cài áo hoa hồng đỏ rực. Ông cụ bộc bạch: “hoa hồng tượng trưng cho tình yêu chân thành, đại diện cho tình hữu nghị thuần khiết, tôi dành tặng những bông hoa hồng cho các thành viên của khoa ngoại lồng ngực, cảm ơn các thiên sứ đã giúp tôi kéo dài sự sống, tôi yêu các bạn!”